Aanschaf

Allereerst moet je bepalen wàt voor kippen je zou willen. Natuurlijk moeten ze goed eieren leggen en daar zijn vele raskippen wel degelijk toe in staat. Raskippen kun je in allerlei kleuren en formaten krijgen, de echte legkip daarentegen is niet om aan te zien. Deze kippen worden door eierboeren gehouden puur voor de eieren. Na een jaar gaan ze naar de slacht want dan hebben ze het wel gehad. Waarom zou je dus kiezen voor een lelijke legkip terwijl er vele mooie raskipjes zijn die ook heel goed leggen.

Wil je absoluut geen broedende kippen en dus ook de aanblik van kuikentjes bespaard blijven, dan kun je bijvoorbeeld kiezen voor het Hollands Hoen of Lakenvelders. Beide rassen zijn er in het grote formaat en in krielformaat. Nu betekent kriel niet een of andere ondermaatse kip, een kriel is een uitvoering op ongeveer een derde van de grootte van een grote kip.

Dit zijn Hollandse Hoenders (groot) in de kleurslag Goudpel.

De Hollandse Hoenders kunnen zeer goed vliegen en zijn dan ook niet geschikt voor in een woonwijk met lage schuttingen! Deze twee hennen heb ik op Ornithophilia gekocht, een grote tentoonstelling in Utrecht. Tentoonstellingskippen zijn dus ook prima buiten te wennen. Voor alle nieuwe kippen dien je wel enige voorzorgsmaatregelen te nemen! Daarover later meer. Persoonlijk vind ik krielen vaak mooier dan grote kippen. Wil je eventueel wel een hennetje laten broeden dan raad ik Wyandotte-krielkippen aan. Dit is een mooi rond, rustig maar toch levenslustig kippetje dat zeer tam kan worden. Ze zijn er in allerlei kleurslagen, leggen veel eieren en zijn zeer goede moeders.

Op de foto: mijn Wandottekrielkippen verzamelen zich 's avonds op een muurtje bij hun hok. Hier zie je dat hanen ook goed bij elkaar kunnen zijn mits ze samen zijn opgegroeid! Hier zie je de kleuren Buff-Columbia (zachtgeel met kraagje), zwart, gestreept en roodpatrijs.

Ze zijn er ook nog in de kleurslagen wit, patrijs, zilverpatrijs, roodporselein, bont, goudblauwgezoomd, goudgezoomd en zilvergezoomd. Hebben ze als het ware een zwart kraagje dan heet dat Columbia, bijvoorbeeld Buff-Columbia. Je ziet dat er veel keuze is in de Wyandotte en misschien ben ik nog wel wat kleuren vergeten.... Kijk ook eens even op de site van de Nederlandse Wyandotteclub (zie de bladzijde met de Rasverenigingen).

Zijn er eigenlijke hele lieve kippen? Nee, eigenlijk niet. Geen enkele kip zal het op prijs stellen als ze wordt opgepakt. Het is een bedreigende situatie en betekent doorgaans het einde voor een kip. Dat je nou de beste bedoelingen met hem of haar hebt ontgaat de kip ten ene male. Natuurlijk zijn er wel hele tamme kippen die bijvoorbeeld door mensen zijn opgevoed, maar doorgaans is dat uiteindelijk geen lolletje, de kippen zien je als soortgenoot, lopen achter je aan (dus ook het huis in) en gaandeweg gaan ze irriteren. De leuke kanten aan tam zijn gaan dan aan hun eigen succes ten onder. Zelf heb ik ook enkele zeer tamme kippen die best wat uit je hand willen eten, maar echt beetpakken...nee...

Begin met een leuke kip zoals de Wyandotte of de Cochin. Ik zou hier natuurlijk een enorme opsomming kunnen geven van alle rassen die er te koop zijn, maar of dat zin heeft.... de Wyandotte of de Cochin zijn wat mij betreft de echte toppers onder de kippen, ze leggen goed, zijn er in vele kleuren en zijn gewoon ideaal om mee te starten. Bel eens met de rasvereniging voor een goed adres, vele verenigingen hebben inmiddels ook een website en dus kun je daar ook eens rondneuzen, kijk op mijn pagina met rasverenigingen voor adressen en websites.

Vergis je niet in de aard van sommige kippen, mensen denken vaak aan de kip als een sullig dier, dat is het beslist niet. Sommige rassen hebben wel een zodanige temperamentvolle aard dat ze wel als waakhoender worden gehouden. Er zijn rassen die wel vertrouwelijk worden met de verzorger, maar bepaald niet met de visite. Kijk ook eens in de bibliotheek bij de vele kippenboeken waarin de rassen beschreven staan. Alle rassen hier weergeven zou -naar mijn persoonlijke mening- ook meer een kwestie worden van eenvoudigweg hele boeken overtypen, aangezien ik vele rassen helemaal niet persoonlijk ken.
Kijk eens op deze site voor een beschrijving van vele rassen!

Voor de beginnende kippenliefhebber is het dus beter om eerst met een makkelijk te houden ras te starten, later kun je dan nog wel eens een exotischer kip aanschaffen die dan vaak ook een meer exotischer behandeling nodig heeft, zoals Kuifhoenders of Zijdehoenders die beiden niet nat mogen regenen en dus veel moeilijker te houden zijn, de agressiviteit van vechthoenders of de behoefte aan een flinke loopruimte van heel veel hoenders!  Zodra je je verder in kippenland verdiept komt er wel een ras bovendrijven dat je enorm aanspreekt.

Checklist:
Bekijk aan de hand van deze checklist of het houden van kippen wel iets voor je is:

• Kippen kunnen wel zo'n 7 tot 10 jaar oud worden, wil je er wel zolang voor zorgen?
• hok, ren en voeding kosten geld, heb je dat er voor over?
• elke dag moet 's ochtends voer en water worden ververst, wie gaat dat doen?
• wie gaat het hok schoonmaken en haalt strooisel en voer?
• hoe gaat het in de vakantie, is er iemand om elke dag voor de kippen te zorgen?
• bij ziekte kunnen dierenarts- en medicijnenkosten ontstaan, wil je daar rekening mee houden?
• heb je al huisdieren zoals honden, kunnen die wel tegen kippen of wordt het continu opjagen?
• heeft iemand in huis of de buren last van (veer)stofallergie of afkeer van lawaai?
• wil je ook een haan, overleg vooraf met buren (ook die verderop wonen) of ze daar geen bezwaar tegen hebben en kun je zelf of je huisgenoten wel tegen een haan die om 5 uur 's ochtends begint te kraaien? Hou er rekening mee dat 's ochtends vroeg het gekraai door ontbreken van achtergrondgeluid erg hard klinkt en erg ver kan dragen!
• is er een geschikte plaats in de tuin voor kippen? Een kippenhok/ren moet staan op een plaats die bij flinke regenval niet onderloopt of drassig wordt. Kippen hebben behoefte aan licht en wat zon, kippen in een hok dat echter de hele dag in de brandende zon moet staan zullen het afleggen van de hitte!

Hoe komen we nu aan kippen..
Vaak ziet men in landbouwwinkels zoals Welkoop en Boerenbond van die prikborden met briefjes waarop allerlei dieren worden aangeboden. Ook via advertentiebladen of buurtkranten kan men nog wel eens een advertentie aantreffen. Je kunt ook eens naar een tentoonstelling bij je in de buurt gaan. Deze vinden plaats in het najaar en winter. De kippen zijn dan in de rui geweest en tonen hun mooiste verenpakjes. Kijk later eens op mijn pagina over tentoonstellingen.
Het beste is altijd kopen van een niet commerciële liefhebber/fokker!
Zie ook de fokkerslijst op het forum.

Hebben de dieren een ring om de poot dan kun je daar het jaartal van geboorte op zien. Deze ring mag niet af te schuiven zijn! Zo zag ik eens op een markt een trio (dat is een haan met twee hennen) kippen die geringd waren, ik toonde belangstelling en de marktkoopman zei me dat het jonge raskippen waren, van de laatste zomer. Toen ik op de ringen keek zag ik dat de ringen al 5 jaar oud waren en de ringen afgeschoven konden worden.. De kippen waren beslist niet van de laatste zomer en ook geen raskippen! Ringen van raskippen mogen NOOIT afgeschoven kunnen worden, dat zou betekenen dat om elke kippenpoot maar zomaar een ring geschoven zou kunnen worden. Zou zo'n kip naar de tentoonstelling worden ingezonden, dan zou dat direct al tot diskwalificatie leiden.

Hier staat dwars in de ringen het nummer 95. Deze ringen zijn dus van 1995.

 

Kippen van bedrijven of via de handel kopen.

Koop geen kippen in een dierenwinkel of bij een commerciële vogelhandelaar. De vogels hebben dan al zoveel te lijden gehad, dat ze door stress ziek zijn of zullen worden. Op het kippenforum is al menig verdrietig verhaal verschenen van zieke en dode kippen vlak na de aanschaf. Ook via sites als Marktplaats is het oppassen geblazen, daar zijn ook veel handelaren aanwezig. Zoek zo'n advertentiesite eens door op meer advertenties van die adverteerder, heeft diegene 3 of meer rassen te koop dan kun je vrijwel altijd van een handelaar spreken. Wees geduldig en ga hier niet op in. Neem liever contact op met de rasvereniging voor adressen van fokkers of registreer je op het kippenforum en zet daar een gratis advertentie. Handelaren worden van het forum geweerd!

Zie ook het al jaren lopende onderwerp op het forum met negatieve én positieve ervaringen met handelaren! Het is even doorbijten om het onderwerp door te worstelen maar je weet dan waar je vooral niet moet zijn en zo bespaar je jezelf een boel frustratie, dierenartskosten etc.
Het is niet mogelijk een lijst aan te leggen met handelaren waar je absoluut niet moet zijn i.v.m. aanklachten wegens smaad etc. De handelaren die vooral op Marktplaats, Speurders etc aktief zijn, blijken erg snel op de teentjes getrapt als ze negatief in het nieuws komen, maar ervaringen door mensen op een forum mag wel en ze zijn ook echt. De negatief in het nieuws komende handelaren (broodfokkers) zullen hun best doen om je er van te overtuigen dat er op zo'n forum onzin over ze wordt geschreven. Blijf op je hoede en koop ook geen kippen omdat ze er zo zielig bij zitten, dan hou je alleen maar deze handel in stand! Het heeft meer zin om dan de Dierenbescherming eens te bellen, als er genoeg meldingen over een handelaar binnen komen dan zal de Dierenbescherming maatregelen nemen. Het is de enige manier om deze handel te stoppen. Bellen dus!
Klik hier voor het onderwerp op het forum .

De laatste tijd krijg ik steeds vaker e-mail van mensen die kippen van legbedrijven hebben gekocht. Vaak geeft dit problemen! Hebben ze gebrande snavels en/of zijn ze compleet hysterisch (stress) of juist heel apathisch (shock) dan zou ik deze kippen zeker niet kopen. Er zijn steeds meer bedrijven die legkippen houden en ze na een jaar in plaats van naar de slacht, via de handel of op het bedrijf aan de particulier proberen te slijten voor een (veel) hogere prijs dan de slachtprijs. Men speelt dan in op het gevoel van de kippenhouder in spe, (als je ze niet koopt gaan ze naar de slacht) maar uiteindelijk gaat het de verkoper natuurlijk om de poen. De particulier krijgt dan een kip (eventueel met gebrande snavel) die al "uitgemolken" is qua leggen. Soms wordt de aankomende kippenhouder qua geld ook nog eens uitgemolken, ik heb een mail gehad van mensen die maar liefst 22,50 euro per kip hadden betaald terwijl de slachtwaarde van zo'n kip slechts een paar euro of minder is! Kassa voor de bedrijven!

Gaat het hier echt om batterijkippen dan krijg je vaak ook nog eens te maken met enorme aanpassingsproblemen. De kippen zijn absoluut niets gewend en enorm schrikkerig en schichtig. Ik heb al een paar keer mailtjes gehad van mensen die zulke kippen hadden gekocht en er eigenlijk niets mee konden, de kippen durfden het nachthok niet uit of niet in, waren enorm schuw en bang en bleven dat ook. Door de stress legden ze ook niet. Ze hadden moeilijkheden met scharrelen door de afgebrande snavel en bleken zeer zwak doordat ze altijd in kleine kooitjes hadden gezeten. Een snelle dood was hier een betere oplossing geweest dan een leven vol stress, maar er wordt door de verkopers erg op het sentiment gewerkt en uit medelijden en vol goede bedoelingen koopt men ze dan toch. Kippen die uit een bedrijf komen waar ze losliepen in een grote hal geven  minder problemen, maar daar kom je slecht achter. De verkoper zal immers zelden zeggen dat hij je batterijkippen staat te verkopen....

Volwassen kippen of kuikens aanschaffen?
Volwassen of reeds uitgegroeide jonge dieren leveren de minste problemen op. Deze kunnen meteen buiten in een kippenhok. Kuikens leveren daarentegen doorgaans wel problemen op, vooral als je deze in de herfst of winter aanschaft. Je zult de nodige dingen (van tevoren!) moeten aanschaffen om ze warm te houden en de diertjes de hele winter binnen moeten houden! Dat geeft een enorme bende in huis, dus weet waar je aan begint!

Koop nooit maar 1 kuikentje, het diertje zal mensen als zijn soortgenoten gaan zien en is later niet meer in te passen in een kippenvolk, het zal bang zijn voor kippen... Kijk bij het hoofdstukje Kuikens en opfok hoe je kuikens moet opfokken zonder hennetje om ze warm te houden. Sommige mensen laten zich vertederd verleiden tot de aanschaf van lieve kleine kuikentjes (vooral met Pasen als ze overal te zien zijn), bedenk wel dat kuikens vlot groeien en dat de kans op hanen zeer groot is! Kuikens zijn geen speelgoed en zijn veel te kwetsbaar in handen van kinderen. Kuikens los in huis houden zal er al snel op uitlopen dat de kuikens overal rondfladderen en alles onderpoepen. Niet aan te raden dus!

Waar let men nu op bij het kopen van kippen?
Om bij jezelf te beginnen, neem een paar flinke kartonnen dozen of manden mee, zodat je bij de verkoper geen modderfiguur slaat omdat je niets bij je hebt om de dieren in te transporteren. Kattenmanden zijn zeer geschikt, kartonnen dozen perforeer je met VEEL gaten aangezien kippen veel warmte afgeven en, als ze dat niet kwijt kunnen, het loodje kunnen leggen. Ook proberen of alles wel zonder duwen en trekken in de auto gaat. Let ook op dat de bodem van de dozen stevig genoeg is en dat in de auto de ventilatiegaten niet worden afgesloten doordat de dozen tegen elkaar staan.

Bij de verkoper kijk je goed rond, is de boel een beetje schoon en zien de dieren er verzorgd uit? Het mooiste is een aantal jonge kippen van ongeveer een half jaar oud. De fokker zal soms spreken over "oud" of "overjarig". Dit betekent dat de kip ouder dan één jaar is. Het kan dus nog een jonge kip van 1½ jaar zijn maar ook eentje van acht..... Gewoon vragen of op de ring kijken. Vraag de verkoper de kippen even op te pakken en neem ze zelf even in de hand. Kijk goed naar de ogen, deze moeten helder zijn, geen uitvloeiing uit de neus, ogen of achterwerk (even onder de staart de veren wegblazen voor beter zicht). Door in de veren te blazen kun je meteen ook zien of ze geen ongedierte zoals luizen of vlooien hebben! Leg ook een hand onder de borst (net voor de poten) en voel of je het borstbeen duidelijk kunt voelen. Zit hier totaal geen vlees en voel je een messcherp borstbeen dan kan de kip in slechte conditie of ziek zijn. Let ook op een eventuele piepende, moeilijke ademhaling of ander gerochel. Koop bij twijfel de dieren niet! Vermoed je dat de kippen ziek zijn en je hebt thuis al kippen, zorg dan dat je niet met de schoenen waarmee je op bezoek was bij de kippenhouder je eigen kippengebied betreedt en zo eventuele ziekte bij je eigen dieren insleept! Was ook goed je handen en wellicht ook de kleding die je aan had. Doorgewinterde kippenhouders trekken een oude jas en rubber schoenen/laarzen aan als ze bij een andere kippenhouder op bezoek gaan en dat is niet voor niets! Een rondje wasmachine en de laarzen afdoen met bleekwater kan een boel narigheid voorkomen.

Koop je ook een haan, laat de verkoper dan deze ook even oppakken en let goed op of de haan niet agressief is. Ik ging eens met een vriendin Brahma Hoenders (Brahma's zijn een van de grootste rassen) kopen waar de verkoper met een bezem het hok in moest om zich de haan van het lijf te houden. Zeker bij een onervaren kippenhouder zal zo'n haan een ware terreur uitoefenen bij het betreden van het hok of de tuin. De sporen zijn echt scherp en halen zo je been open. Afleren van dergelijke ingesleten gewoonten is vrijwel onmogelijk. Lekker bij de fokker laten zitten dus, hoe mooi hij ook is.

Voordat je de kippen haalt:
Zorg ervoor dat het hok klaar is en voer en water aanwezig zijn. Het is het mooiste als je de kippen bijvoorbeeld op vrijdagavond kunt halen en je dan het weekend hebt om alles in de gaten te houden. Zorg dat, als je geen ren aan het hok hebt, aansluitend aan het nachthok een stukje grond van een paar vierkante meter is afgezet met gaas en dat ze hier niet uit kunnen, maar WEL het hok in en uit kunnen lopen. Handig is een stuk kippengaas van ongeveer 10 meter lang en minstens 1 meter hoog, dit stuk kun je bijvoorbeeld met van die prikpaaltjes die wel voor een paardenweitje worden gebruikt vastzetten. Deze paaltjes zijn te koop bij landbouwwinkels (Welkoop, Boerenbond). Ook in de toekomst als je nog eens kippen bijkoopt of als er kuikentjes zijn komt zo'n stuk gaas weer van pas.

Je zet de kippen in het nachthok als het al donker is en als het nog licht is in het afgezette stukje. Als het donker wordt zullen de kippen misschien wel vanzelf op stok gaan en anders zorg je er heel rustig voor dat ze alsnog in het hok gaan en doe je het hok dicht. Het gaas laat je ongeveer twee dagen staan (of je laat de ren twee dagen dicht). Als je dit niet doet heb je kans dat de kippen niet in het hok gaan, maar afdwalen en in de bomen gaan zitten om te overnachten. Zijn ze dit eenmaal gewend dan is het erg moeilijk om ze aan te leren 's avonds in het hok te gaan en kun je elke avond in eigen tuin op safari om de kippen te vangen. Ik kan je garanderen dat dit op een mooie zomeravond nog wel geinig is, maar in regen en wind wordt het allemaal een heel stuk minder leuk. De kippen moeten dus zo snel mogelijk het hok als hun thuis gaan zien.

Kijk of de kippen goed eten en drinken en zorg voor rust. In het begin zullen ze nog wel eens wat kibbelen om de beste plekken op de zitstok, maar eenmaal gewend zullen ze vrijwel altijd allemaal op hun eigen plek in het hok gaan zitten. Zorg dat er in het hok een kistje met hooi o.i.d. is waar ze een eitje in kunnen leggen, handig is om al een wit plastic of een echt ei als "voorbeeld" in het nestje te leggen. Als je denkt dat de kippen er aan toe zijn maak je de aansluiting op het hok los zodat ze er uit kunnen. Ben je er niet zeker van of heb je geen tijd om op de kippen te letten laat het gaas dan staan! In het begin zullen ze niet ver van het hok gaan, ze zullen altijd terugkomen omdat het voer daar staat. Voer strooivoer en dergelijke altijd in de buurt van het hok. De kippen zullen steeds verder van het hok weggaan en de omgeving verkennen. Kippen die om de een of andere reden toch in een boom gaan overnachten consequent 's avonds in het hok terugbrengen. Daarom moet je ook altijd als je 's avonds het hok gaat afsluiten even tellen of ze er allemaal zijn (even de "koppen tellen"). Als je het allemaal ongeveer zo doet als hierboven moet het eigenlijk allemaal probleemloos gaan. De paar dagen die je nu investeert zullen uiteindelijk jarenlang een hoop gemak opleveren.

Kippen toevoegen aan een bevolkt kippenhok:
Heb je al een haan dan kun je NOOIT een nieuwe haan toevoegen! Ook als je nog helemaal geen kippen had kun je NIET twee hanen die niet samen zijn opgegroeid in één hok probleemloos laten samenwonen. Alleen als je eigen hennen kuikens hebben en er een of meer haantjes bijzitten zal dit (doorgaans) probleemloos gaan! De oude haan zal ze wel eens op de nek zitten maar meestal gaat dit wel goed.

Wil je nieuwe hennen toevoegen, zorg dan dat het er ALTIJD twee of meer nieuwe hennen zijn. Voeg je slechts één hen toe aan een bestaande populatie dan loop je een grote kans dat zij wordt doodgepikt door de andere hennen. Het mooiste moment om ze toe te voegen is door ze 's avonds als je kippen al slapen stilletjes bij de andere kippen op stok te zetten. Probeer nieuwe kippen dan ook zo mogelijk aan het eind van de dag te halen. Zorg ervoor dat je de volgende ochtend tijd hebt om op de kippen te letten zodat je bij al te grote vechtpartijen kunt ingrijpen. Hoewel kippen niet bijster goed kunnen ruiken herkennen ze elkaar ook aan de geur. Het kan helpen om met een plantenspuit met 50% water en 50% gewone azijn alle kippen te besproeien. Niet kletsnat maken, maar flink met de plantenspuit benevelen. Vanzelfsprekend heeft in de plantenspuit nooit enig bestrijdingsmiddel gezeten! Koop desnoods een nieuwe als je het niet zeker weet.

Zet nooit nieuwe hennen met kuikens of een clubje kuikens in het hok want de kuikens zullen vrijwel zeker door de oude hennen worden doodgepikt! Zet in ieder geval een stuk gaas neer om het hok en laat dit twee dagen staan. De kippen die je al had laat je ook voor deze paar dagen binnen het gaas rondlopen. Gaat alles voorspoedig en gaan de nieuwe dieren goed 's avonds op stok dan kun je er van uit gaan dat ze met de oude kippen mee zullen lopen en kun je het gaas weghalen.

Niet iedereen heeft er de ruimte voor, maar het mooiste zou zijn om de nieuwe kippen eerst twee weken in quarantaine te houden alvorens je ze bij je kippen introduceert.

Naar boven